یکی دیگر از مهمترین مراکزی که در پیشگیری از عفونت های بیمارستانی نقش دارد رختشویخانه بیمارستان است. به همین دلیل ضوابط استاندارد بهداشتی در رختشویخانه بیمارستان همواره از طرف وزارت بهداشت و علوم پزشکی بازبینی و به بیمارستان ها و مراکز بهداشتی ابلاغ می گردد.
در اهمیت واحد رختشویخانه همین بس است که در بسیاری از کتب مدیریت بیمارستانی به بازرسین بیمارستان ها توصیه شده که در هنگام بازدید از بیمارستان باید ابتدا از بخش اورژانس در دومین مرحله به سراغ رختشویخانه و نهایت به واحدهای دیگر جهت بازرسی مراجعه کنند.
براساس محاسباتی که در برخی از بیمارستان ها به عمل آمده 85 درصد اشغال تخت در نظر گرفته شده است و برای هر تخت لوازم پارچه ای 3/5-4 کیلوگرم برآورده شده است. برای بخش اعمال جراحی و زایمان نیز 12 کلیوگرم به این عدد اضافه می گردد.
ضوابط استاندارد بهداشتی در رختشویخانه های بیمارستان شامل مواردی از جمله: بهداشت فردی، رخت تمیز، رخت استفاده شده، رخت آلوده (عفونی)، رخت کثیف (چرک)، وزارت، گندزدا، آب داغ و کارکنان رختشویخانه می باشد. در اینجا به ساختار واحد لنژ بر اساس این ضوابط می پردازیم.
ساختار واحد لنژ بیمارستان
فضای لنژ بیمارستان از نظر طراحی تجهیزات و سیستم تهویه به گونه ای باشد از مخلوط شدن هوای تمیز و آلوده جلوگیری به عمل آید . بنابراین لازم است که ملحفه و البسه آلوده بیمارستانی از یک درب وارد و از یک درب دیگر خارج شود که تداخل و تماسی با هم نداشته باشند. به همین دلیل بخش تمیز و کثیف لاندری استاندارد بیمارستان کاملا مجزا می باشد.
ماشین های استاندارد در رختشویخانه بیمارستان
برای راه اندازی رختشویخانه بیمارستان طبق ضوابط و استانداردهای وزارت بهداشت و درمان لازم است که دستگاه های زیر را تهیه نمایید:
- ماشین لباسشویی صنعتی
- ماشین پتوشویی صنعتی دو محوره
- دستگاه عفونی شویی دو درب
- ماشین آبگیری سانتریفوژ
- ماشین خشک کن
- اتو غلطک و اتو پرس
توجه کنید که تمام این دستگاه ها با استانداردهای وزارت خانه توسط گروه صنعتی صاعدی تولید، توزیع و نصب می شود.
جریان کار در لنژ بیمارستان
با توجه به ضوابط و استانداردهای وزارت بهداشت جریان کار در لنژ بیمارستان در 7 مرحله اصلی انجام می شود. که در ادامه توضیح خواهیم داد:
1. جمع آوری رخت کثیف
روزانه و بعد از سرو صبحانه بیماران پرسنل هنگام تعویض ملحفه باید احتیاط های عمومی را رعایت کنند .
ملحفه های عفونی در کیسه های مقاوم زرد بسته بندی گردد و از بین مخصوص البسه عفونی و از مسیرهای کم تردد و یا مسیر مجزا به طرف لنژ حمل گردد . بهتر است جمع آوری رخت های کثیف و عفونی در ساعات خلوت و کم تردد انجام شود.
پرسنل لنژ در قسمت کثیف مجهز به پیش بند و دستکش باشند.
البسه توزین را در دفتر مخصوص یادداشت نمایند . همچنین از فرستادن لباس شخصی بیماران و کارکنان به لنژ بیمارستان جدا خودداری کنید.
2. نظافت و شستشو
اگر لباس ها به خون آلوده باشند طی دو مرحله با آب سرد شستشو می شوند. سپس برای شستشو با آب داغ و سفید کننده و گندزدای لباس اقدام می شود. سپس برای آبکشی ارسال می شوند.
آب داغ میکرو ارگانیسم ها را از بین می برد اگر با درجه حرارت مساوی یا بیشتر از 71 درجه سانتی گراد باشد به مدت 25 دقیقه شستشو انجام شود.
مایع سفید کننده مورد استفاده هیپوکلریت سدیم می باشد و اگر درجه دمای آب داغ به میزان مورد نظر نرسد لازم است از شوینده ها و گندزداهای دارای پروانه ساخت سازمان غذا و دارو طبق پروتکل های وزارت بهداشت استفاده شود.
اگر قرار باشد رخت با درجه حرارت زیر 60 درجه سانتی گراد شسشته شود حتما از محلول های گندزدا بایستی استفاده گردد.
میزان بارگیری در ماشین های لباسشویی در هر ساعت 90 کلیوگرم یا تعداد ماشین بیشتر با ظرفیت کمتر می باشد.
3. آبگیری (سانتریفوژ)
طبق ضوابط استاندارد بهداشتی در رختشویخانه ها لازم است که آبگیری یا سانتریفوژ در هر ساعت 4 بار بارگیری انجام می شود. همچنین برای ظرفیت 100 کیلوگرم لباسشویی به یک ماشین آبگیر 25 کیلوگرمی نیاز خواهد بود. رعایت این مورد موجب می شود که لباس ها بیش از اندازه چروک نشوند. شما می توانید ماشین آبگیری سانتریفیوژ صنعتی را از دفتر فروش صاعدی تهیه نمایید.
4. خشک کردن رخت
در این مرحله تا 90 درصد رطوبت البسته گرفته می شود و در صورت امکان ظرفیت آنها مطابق با ظرفیت بزرگترین ماشین رخت شویی انتخاب می شود برای دو ماشین لباسشویی و آبگیر یک دستگاه خشک کن صنعتی با همان ظرفیت بار کاری نیاز می باشد و 2 بار کار خشک کردن در هر ساعت برای خشک کن محاسبه می شود
توصیه می شود که خشک کن در دمای بالای 60 درجه انجام شود که گندزدایی مجدد انجام شود.
5. اتوی رخت
اتوی غلطکی ویژه ملحفه و پتو (البسه بزرگ) و اتوی پرسی (بلوز و شلوار) استفاده می شود. البسه بیمارستانی شسته شده و آبگیری و خشک شده با اتو غلطک صنعتی یا اتو پرسی صنعتی اتوکشی می شوند. زیرا نباید البسه و ملحفه ها چروک و تا خورده باشند.
دستگاه های اتوکشی در بخش تمیز رختشویخانه قرار می گیرند و کاملا از محل بارگیری البسه چرک و عفونی ایزوله می باشند.
6. بازرسی
در پایان کار گان ها و شان هایی که نیاز به تعمیر و دوخت و دوز دارند بایستی به واحد خیاط خانه ارسال گردد . درضمن بعد از تعمیر و دوخت و دوز نیاز است که البسه مجدد به رختشویخانه بیمارستان جهت شستوشو منتقل شوند.
لازم است از رخت تمیز حداکثر هر 5 روز یک بار کشت انجام گیرد.
7. توزیع رخت
توسط پرسنل کمک بهیار با ترالی تمیز به بخش ها منتقل می شود. ترالی رخت های شسته شده از ترالی رخت های چرک و عفونی مجزا می باشد. همچنین رنگ پلاستیک و بسته بندی لباس های تمیز سفید می باشد.
بطور کلی باید 4 نوع رخت در بیمارستان موجود باشد
- رختی که در حال شستشو در لنژ است
- رختی که در حال استفاده روی تخت و یا بر تن بیمار است
- رخت آماده در بخش ها برای تعویض فوری
- رختی که در انبار بخش موجود است
محاسبه ظرفیت ماشین شستشو و آبگیر به کیلوگرم در ساعت
B =تعداد تخت بیمارستان
F = تعداد تعویض ملحفه ها *
K =کیلوگرم برای هر تخت ( 3/5 کیلوگرم)
O = درصد اشغال تخت
H = ساعت کار هفتگی رختشویخانه
E = آمادگی کار در رختشویخانه 80
توجه F*):
تعویض روزانه = هفت روز در هفته
یک روز در میان = 5/3 روز در هفته
هر سه روز یکبار = 3/2 روز در هفته
هر هفته یکبار = 1 روز در هفته